Không Có Kinh Nguyệt Do Nguyên Nhân Nào?

Vô kinh nghĩa là không có kinh nguyệt. Thuật ngữ này cũng áp dụng cho những người chưa bắt đầu có kinh trước 16 tuổi, được gọi là vô kinh nguyên phát. Vô kinh thứ phát xảy ra ở những người bị trễ kinh 3 tháng.
Bài viết này đưa ra những lý do có thể gây nên hiện tượng không có kinh nguyệt. 
Vô kinh là gì?
Kinh nguyệt là hiện tượng niêm mạc tử cung cùng máu thoát ra khỏi cơ thể. Vô kinh là tình trạng không có kinh nguyệt.
Trong chu kỳ kinh nguyệt, các hormone kích thích buồng trứng sản xuất và phóng thích trứng. Buồng trứng cũng tiết ra các hormone estrogen và progesterone.

Estrogen chủ yếu làm cho niêm mạc tử cung dày lên, trong khi progesterone chuẩn bị cho tử cung để trứng làm tổ.
Nếu không có tinh trùng nào thụ tinh với trứng thì quá trình mang thai sẽ không xảy ra. Lúc đó, mức độ estrogen và progesterone suy giảm, niêm mạc tử cung sẽ bong ra và rời khỏi cơ thể qua âm đạo. Đó gọi là kinh nguyệt.
Nếu một cô gái đến 16 tuổi mà không có kinh nguyệt thì được gọi là vô kinh nguyên phát.
Đôi khi một người sẽ không có kinh nguyệt trong hơn ba chu kỳ mặc dù đã có kinh nguyệt đều đặn cho đến lúc đó. Nếu không có nguyên nhân tự nhiên, chẳng hạn như mang thai, họ bị vô kinh thứ phát. Vô kinh thứ phát xảy ra ở khoảng 3-5% phụ nữ trưởng thành.

>>Xem thêm: Tình trạng không có kinh nguyệt là thế nào?
Nguyên nhân không có kinh nguyệt
Các nguyên nhân tự nhiên của vô kinh bao gồm mang thai, cho con bú và mãn kinh. Trong những trường hợp này, không cần phải gặp bác sĩ.

Khi một người có kinh nguyệt đều đặn, điều này có nghĩa là buồng trứng, tử cung, vùng dưới đồi và tuyến yên đang hoạt động tốt.
Việc không có kinh nguyệt có thể cho thấy một trong những bộ phận này của cơ thể có vấn đề hoặc có thể có bất thường ở đường sinh dục. Các yếu tố về lối sống, tình trạng sức khỏe cơ bản và một số loại thuốc cũng có thể gây vô kinh.
Các nguyên nhân có thể gây ra hiện tượng không có kinh nguyệt bao gồm:
1. Sử dụng một số phương pháp kiểm soát sinh sản
Một số phương pháp kiếm soát sinh sản có thể làm cho kinh nguyệt nhỡ hoặc sự vắng mặt hoàn toàn của kinh nguyệt.
Điều này có thể xảy ra trong vài tháng đầu tiên khi uống một viên thuốc mới hoặc nếu một người không dùng bất kỳ viên giả dược nào hoặc có một tuần không uống thuốc mỗi tháng.

Một số phương pháp kiểm soát sinh sản khác, chẳng hạn như dụng cụ tử cung nội tiết tố (IUD), cấy ghép và tiêm thuốc cũng có thể dẫn đến vô kinh.

>>Xem thêm: Nên lựa chọn biện pháp tránh thai sau sinh nào?
2. Thiếu hụt dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến chức năng của tuyến dưới đồi và tuyến yên, có thể dẫn đến vô kinh.
3. Trọng lượng cơ thể thấp
Trọng lượng cơ thể thấp cũng có thể ngăn cản vùng dưới đồi và tuyến yên hoạt động bình thường. Điều này có thể dẫn đến một loại vô kinh được gọi là vô kinh chức năng vùng dưới đồi .
4. Căng thẳng
Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến nồng độ hoocmon trong cơ thể, và nó là một nguyên nhân khác gây ra tình trạng vô kinh chức năng vùng dưới đồi. Những người bị bệnh vô kinh có tỷ lệ cao hơn bệnh trầm cảm và lo âu .
5. Tập thể dục cường độ cao
Tập thể dục cường độ cao là nguyên nhân thứ ba gây ra vô kinh chức năng vùng dưới đồi. Một số nghiên cứu ước tính rằng một nửa số phụ nữ tập thể dục cường độ cao thường xuyên bị rối loạn kinh nguyệt nhẹ.

6. Rối loạn ăn uống
Bị rối loạn ăn uống, chẳng hạn như chán ăn hoặc ăn vô độ, có thể khiến kinh nguyệt của một người ngừng lại. Tình trạng không có kinh này thường là do thiếu hụt dinh dưỡng hoặc trọng lượng cơ thể quá thấp.
7. Tăng cân quá mức
Tăng cân nhanh chóng có thể làm mất cân bằng nội tiết tố, có thể dẫn đến vô kinh tạm thời.
8. Thuốc chống trầm cảm
Một số thuốc chống trầm cảm và ổn định tâm trạng có thể ảnh hưởng đến cách hoạt động của vùng dưới đồi và tuyến yên. Nếu họ không sản xuất đúng mức, kinh nguyệt của một người có thể ngừng lại.
9. Hội chứng buồng trứng đa nang
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn nội tiết tố ảnh hưởng đến 6-8 % phụ nữ trên toàn thế giới.
PCOS gây ra một loạt các triệu chứng bao gồm:

- Kinh nguyệt không đều

- Mọc quá nhiều lông
- Khó mang thai
- Tăng cân
- Mụn

PCOS cũng có thể dẫn đến chứng hyperandromia, đó là khi phụ nữ có mức độ hormone nam cao. Một nghiên cứu năm 2017 trên 266 phụ nữ bị PCOS cho thấy hơn 78%  trong số họ mắc bệnh hyperandromia.
Hyperandrogenemia có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và dẫn đến vô kinh.
10. Suy buồng trứng sớm
Suy buồng trứng sớm là khi buồng trứng ngừng hoạt động bình thường trước 40 tuổi.
Tình trạng này có thể dẫn đến trễ kinh. Tuy nhiên, nó không giống như mãn kinh sớm, đó là khi kinh nguyệt ngừng hoàn toàn.
11. Hội chứng Turner
Hội chứng Turner là một rối loạn di truyền. Những người bị tình trạng này có thể có buồng trứng kém phát triển và không có kinh nguyệt.
12. Dị tật đường sinh dục
Dị tật đường sinh dục là những vấn đề về cấu trúc có thể gây ra hiện tượng không có kinh hoặc khiến máu kinh khó thoát ra ngoài âm đạo.
13. Các vấn đề về tuyến yên
Tuyến yên tiết ra các hormone  kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt. Các vấn đề với tuyến yên, bao gồm cả những vấn đề dưới đây, có thể dẫn đến vô kinh:
- U tuyến yên
- Hoại tử sau sinh, là sự chết sớm của các tế bào trong tuyến yên sau khi mang thai
- Sarcoidosis, là một tình trạng viêm
- Xạ trị cũng có thể ảnh hưởng đến các tế bào trong tuyến yên và gây vô kinh.
Khi nào cần đi khám?
Những người bị trễ kinh ba kỳ liên tiếp nhưng không mang thai hoặc có khả năng sắp mãn kinh nên đi khám. Điều này đặc biệt quan trọng nếu họ đang gặp phải các triệu chứng khác.
Những người chưa bắt đầu có kinh nguyệt ở tuổi 16 cũng nên nói chuyện với bác sĩ.
Bác sĩ sẽ đề xuất liệu trình điều trị vô kinh tốt nhất sau khi chẩn đoán nguyên nhân cơ bản của nó.
Vô kinh nguyên phát thường do dậy thì muộn, thường sẽ tự khỏi theo thời gian. Tuy nhiên, bác sĩ có thể giúp xác định xem có nguyên nhân cơ bản nào khác khiến kinh nguyệt không bắt đầu hay không. Nếu mất cân bằng nội tiết tố, bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp nội tiết tố.
Nguyên nhân của vô kinh chức năng vùng dưới đồi có thể cần thay đổi lối sống:
- Trọng lượng cơ thể thấp: Bác sĩ có thể giới thiệu một người nhẹ cân đến một chuyên gia dinh dưỡng, người có thể giúp họ điều chỉnh chế độ ăn uống để đạt được cân nặng hợp lý.
- Căng thẳng: Tìm cách quản lý căng thẳng, chẳng hạn như yoga , chánh niệm, thiền hoặc gặp bác sĩ trị liệu, có thể có lợi.
- Tập thể dục quá sức: Bác sĩ có thể đề nghị một chế độ tập thể dục vừa phải.
- Nếu một người bị vô kinh do tăng cân nhanh, bác sĩ có thể sẽ đề nghị một chế độ ăn uống kiểm soát calo và tập thể dục.
- Trong trường hợp vô kinh phát triển do một vấn đề cấu trúc, phẫu thuật và một kế hoạch điều trị cá nhân có thể là cần thiết.

>>Xem thêm: Phương pháp điều trị rối loạn kinh nguyệt tại nhà
Kết luận
Hầu hết các nguyên nhân không có kinh đều có thể điều trị được. Thực hiện theo kế hoạch điều trị mà bác sĩ đề xuất có thể giúp nhiều người bị vô kinh có lại chu kỳ kinh nguyệt đều đặn.

Nguồn: https://www.medicalnewstoday.com/articles/322961
Thanh Hoài dịch